De nieuwe zijderoutes (Peter Frankopan)

TopchangeBoeken, Boekenrubriek De Limburger

Rob Meesen is misschien wel een van de meest belezen ondernemers in Limburg. De mede-eigenaar van TopChange leest jaarlijks tussen de 250 en 300 boeken. 

De teller van zijn gelezen boeken staat inmiddels boven de 13.000. Rob heeft zelf uitgerekend dat hij aan de hand van de ‘CBS-index levensverwachting’ in dit tempo 20.000 boeken kan lezen in zijn aardse bestaan. Dat is 0,01 procent van alle boeken die ooit op deze planeet zijn uitgeven.

Wekelijks beschrijft Rob Meesen voor WijLimburg een boek dat meer dan de moeite waard is voor iedere ondernemer. “Als je een boek leest met de hersenen van iemand anders, kijk je nooit meer naar de wereld zonder dat extra perspectief.”

De nieuwe zijderoutes (Peter Frankopan | eerste druk 2018)

“It’s crystal clear, that now I am in a whole new world with you.” (Aladdin, 1992)

In mijn directietijd bij de Kamer van Koophandel gaf ik voor de Maastricht School of Management een aantal presentaties aan mensen uit landen die aan de eeuwenoude klassieke zijderoute gelegen zijn, zoals Azerbeidzjan, Turkmenistan, Tadzjikistan, Oezbekistan, Kirgizië en Kazachstan. Alleen Kazachstan is al bijna even groot als Europa. Voeg daar China, Iran, Rusland, Pakistan, Afghanistan, India en Afrika aan toe en je hebt een idee over de geografische omvang van de nieuwe zijderoutes. Peter Frankopan deelt, 25 jaar ná Disney’s tekenfilm Aladdin, in 294 pagina’s een hele nieuwe wereld met ons op een onvoorstelbaar gedetailleerde wijze (54 pagina’s noten).

‘De nieuwe zijderoutes’ is een vervolg op zijn eerste boek ‘De zijderoutes’ uit 2016. De klassieke zijderoute was een netwerk van karavaanroutes door Centraal-Azië waarlangs eeuwenlang, van de klassieke oudheid tot de late middeleeuwen, handel werd gedreven tussen China en het oosten van Azië aan de ene kant en het Midden-Oosten en het Middellandse Zeegebied aan de andere kant. De zijderoute was de belangrijkste verbinding tussen oost en west.

De term ‘nieuwe zijderoutes’ verwijst naar een in 2013 gelanceerde ontwikkelingsstrategie van de Chinese overheid, gericht op verbinding en samenwerking tussen landen in Afrika-Eurazië. Inmiddels is al 1 biljoen dollar geïnvesteerd in 1.001 infrastructurele projecten zoals havens, spoorlijnen, logistieke hubs en kunstmatige eilanden. Het is niet één route, maar een netwerk van routes over land en over zee. Er zijn 68 landen betrokken bij het project, die in 2017 samen ongeveer 65% van de wereldbevolking (4,5 miljard mensen) en 40% van het mondiale bruto binnenlands product omvatten.

De nieuwe zijderoutes vormen het centrale zenuwstelsel van de 21ste eeuwse wereld. Hier bevinden zich bovendien 70% van de mondiale olie- en gasreserves. En vindt 80% van de productie van silicium, lithium, beryllium, niobium, cesium, yttrium, dysprosium en terbium plaats voor alles van supermagneten tot batterijen en van actuatoren tot laptops.

Wereldhaven Rotterdam is uiteraard aangesloten op de nieuwe zijderoute. De Chinese scheepsgigant COSCO kocht in 2016 35% van Euromax Terminal die aanlegplekken voor hun grootste containerschepen ter wereld (meer dan 20.000 containers) biedt. Amsterdam, Tilburg en Venlo hebben ook al de status van internationale logistieke hub in de nieuwe zijderoutes over land. Nog een indicator van de opkomst van de nieuwe zijderoutes is de groei van het aantal in Nederland gevestigde Chinese bedrijven in de landbouw, logistiek en hightech. Dat zijn er nu meer dan 500, terwijl dit er in 2012 nog maar 245 waren.

Het verleden van de zijderoutes laat zien hoe technologie over een afstand van duizenden kilometers werd gestimuleerd en hoe geweld en ziekten vaak dezelfde patronen hebben gevolgd. Ook het coronavirus reisde via de nieuwe zijderoutes in no time van Wuhan naar Bergamo en veroverde in recordtempo Europa. De zijderoutes bepalen in toenemende mate het tempo van de globalisering, de bestedingspatronen, leefgewoonten, smaken, trends en voorkeuren van de wereld. En dat zorgt ook voor kansen. Overheidsbedrijven en familiebedrijven zijn relatief in het voordeel ten opzichte van de beursgenoteerde multinationals, aangezien het Rijnlands model beter aansluit bij het Aziatische model dan het Angelsaksische model. Welkom in Peter Frankopan’s kristalheldere boek over de nieuwe wereld van Aladdin en prinses Jasmine.

It’s crystal clear,
that now I am in a whole new world with you.
I can’t go back to where I used to be
A whole new world
With new horizons to pursue
I’ll chase them anywhere
There’s time to spare
Let me share this whole new world with you (Aladdin, 1992)

Rob Meesen