Jeanneke Scholtens heeft een inspirerende boodschap. “De wereld is een enorme puinhoop, met geweld en natuurrampen, maar ze is ook een voedingsbodem van verzet, van nieuw initiatief, van nieuw leven. En daarom is het actief zoeken deze zaden van vernieuwing, niet een naïeve maar een hoopvolle activiteit. De toekomst is fantastisch!”
Life skill
Scholtens’ werkboek vol doe-activiteiten zet de tijdmachine van je huidige zelf in de vooruit met als bestemming je toekomstige zelf. Want toekomst-kijken en toekomst-denken hebben alleen impact als je ook toekomst-doet. Het is een belangrijke life skill in de eeuw van onzekerheid. “Ik heb behoefte aan perspectief. Aan een toekomstbeeld waar ik heen wil, waar ik in geloof, waar ik me tegenaan kan vlijen. Aan meerdere uitgangen, perspectieven en alternatieven”, aldus de toekomstonderzoeker.
Toekomstgeletterdheid
Volgens kerkvader Augustinus bestaan het verleden, het heden en de toekomst slechts in onszelf. Het verleden is onze tegenwoordige herinnering aan het verleden. Het heden onze tegenwoordige aanschouwing van het Nu. En de toekomst is onze tegenwoordige verwachting van de toekomst. Voor dat laatste reikt trendwatcher Scholtens vier toekomst-vaardigheden aan om te ontsnappen uit het Nu en te werken aan toekomstgeletterdheid.
Tijdreizen en trendwatchen
De eerste twee hoofdstukken, tijdreizen en trendwatchen, zijn zeer praktisch van aard. Scholtens: “Dompel je aan de rafelranden van de maatschappij filter-loos en oordeel-loos onder in de wereld van designers, dwarsdenkers, frisdenkers, kunstenaars, pioniers, makers, pielers, tinkeraars en doeners. Van signalen naar inzichten. Je kunt meerdere mogelijke toekomsten voorzien. Je hoeft niet tegen de gevestigde orde te vechten, je kunt ook nieuwe ordes creëren, de verandering van onderaf zijn. Wat neem jij mee naar de toekomst en wat niet? Hoeveel tijd heb je nog? Waaraan verstrooi jij de tijd? Welke toekomsten liggen nog voor jou?”
Langetermijndenken en ruim denken
Wat wij nu doen heeft een enorme invloed op de mensen en generaties die ná ons komen. In de hoofdstukken langetermijndenken en ruim denken, herhaalt Scholtens de visies van onder andere Roman Krznaric, Ruther Bregman en Greta Thunberg. Een morele oproep om samen kathedralen te bouwen als tegenwicht voor de op de korte termijn gerichte samenleving. Daarnaast wil ze op het plein van de polarisatie ruimte maken voor verbeelding, voor associatie, voor onzekerheid: “Ik zoek ruimte en vind dat in toekomst-denken. Omdat in toekomst-denken niet alles vastligt. Toekomst-denken laat je automatisch ruimer denken, een vaardigheid die we allemaal wel kunnen gebruiken. Een vaardigheid die ik ook jou gun. Jouw toekomstige zelf zal je dankbaar zijn.”
Voordenken
Albert Einstein maakte zich in zijn leven nooit druk over de toekomst. Die kwam volgens hem vanzelf vroeg genoeg. Net als Jeanneke Scholtens ben ik van mening dat je je maar beter kunt voorbereiden op alle mogelijke toekomsten. Van voordenken wordt jouw Nu beter.