Ik had het boek over de wereld van ASML al een aantal keren in de boekhandel in mijn handen, maar steeds niet gekocht. Na het beluisteren van een podcast met de afscheidnemende CTO Martin van den Brink, het brein achter het succes van ASML, was ik er echter van overtuigd dat ik dit boek moest lezen.
Centrum van de chipindustrie
ASML heeft meer dan 40.000 werknemers in 16 landen. De marktkapitalisatie van het meest waardevolle technologiebedrijf in Europa bedraagt 345 miljard euro. Niet onder de indruk van deze feiten? Marc Hijink omschrijving spreekt waarschijnlijk meer tot jouw verbeelding: “Stel je het effect voor als alle smartphones op aarde tegelijk zouden oplichten. Dat zijn er bijna 7 miljard. 85% van de wereldbevolking heeft er een.” Vervolgens doet de auteur er een behoorlijk schepje bovenop: “Stel je voor dat je bovendien elke chip, in elk apparaat ter wereld laat oplichten. In elke laptop, wifirouter, wasmachine en smartwatch. In elke koptelefoon, koffiezetapparaat, camera en tv-monitor. In alle datacenters, fabrieken, ziekenhuizen, verkeerstorens, vliegtuigen, treinen, energiecentrales en windmolens.” Verreweg de meeste van deze computerchips worden gemaakt met behulp van lithografiemachines die bedacht en gebouwd zijn in Veldhoven.
Focus en context
De focus op één product was vanaf de eerste dag ASML’s sterkste punt. Het boek maakt echter ook voortdurend duidelijk dat context het grootste krachtenveld is binnen de wereld van ASML. Zo werd de opstart mogelijk door de destijds heersende industriepolitiek met grote geldstromen uit Den Haag en Brussel. Het bedrijf groeide na de val van de Berlijnse muur exponentieel door de de globalisering. Momenteel dicteren geopolitieke belangen echter het machtsspel en dat brengt nieuwe uitdagingen met zich mee.
Levende legende
Martin van den Brink wordt door Hijink omschreven als de briljante techneut met een managementstijl die het midden houdt tussen een kruisverhoor en shocktherapie. “Als je probeerde iets te verbloemen wrikte hij je open, ten overstaande van alle collega’s, van klanten of toeleveranciers”. Van den Brink bouwde met focus en een ijzeren hand een zeer gedreven, winnende bedrijfscultuur op, waarmee het bedrijf de ene na de andere crisis overwon. Uit het boek komt een unieke uitvinder en zakenman naar voren. De man die in de schoenen van deze levende legende moet stappen, staat voor een loodzware opgave. Ook omdat het genie als commissaris voorlopig nog over de schouder meekijkt.
Gek genoeg
“…… and while some may see them as the crazy ones, we see genius, because the ones who are crazy enough to think that they can change the world, are the ones who do”, zei Steve Jobs in 1997. Martin van de Brink was gek genoeg om in Brabant de meest complexe machine op aarde te bouwen en daarmee veranderde hij de wereld.