Rob Meesen is misschien wel een van de meest belezen ondernemers in Limburg. De mede-eigenaar van TopChange leest jaarlijks tussen de 250 en 300 boeken. Wekelijks beschrijft hij voor WijLimburg een ondernemersboek.
Het grote gevecht (Jeroen Smit | 2019)
“Er bestaat geen werkloosheid in ecosystemen.” (Gunther Pauli)
Vorige week maandag organiseerde ik een livestream en aansluitend een digitale masterclass met onderzoeksjournalist Jeroen Smit voor de leden van het arbeidsmarkt-ecosysteem Baandomein. Voor de uitzending hadden wij het over Singles Day. Het grootste digitale shopping-event ter wereld waar goederen met een totale waarde van 115 miljard dollar worden verhandeld. Alibaba charterde bijna 1.000 vrachtvluchten voor het afleveren van pakketjes buiten China en er werden meer dan drie miljard pakketten bezorgd op de interne markt.
Duurzaam ondernemen is het leveren van concurrerend geprijsde goederen en diensten, die in de behoefte van de mens voorzien en die kwaliteit aan het leven geven, waarbij geleidelijk de milieubelasting en het grondstof- en energiegebruik door de levenscyclus en in de keten gereduceerd worden tot een niveau dat tenminste in balans is met de draagkracht van de aarde. Duurzaam consumeren is echter niet vanzelfsprekend op Singles Day. De energie die nodig was voor de productie, de CO2-uitstoot van de logistieke operatie en de berg aan plastic verpakkingsmateriaal is de collateral damage van de prijsgevoelige shopaholics met hun onverzadigbare koopwoede.
Voor multinationals is het door het korte termijn denken op de financiële markten schier onmogelijk om duurzaam te produceren zoals blijkt uit ‘Het grote gevecht’ van Jeroen Smit over de poging van CEO Paul Polman om Unilever duurzamer te maken. Overheden en natuurbeschermers droegen hem op handen, in tegenstelling tot analisten en beleggers. Duurzaamheid is nauwelijks in rekensommen te vangen. Verkoopcijfers van Dove shampoo en Magnum ijsjes of een fiscaal aantrekkelijke verplaatsing van het hoofdkantoor wel. 150 miljoen mensen kiezen iedere dag voor de merken van Unilever.
Het grote gevecht leest als een roman waarin Paul Polman de held speelt in de hyper-competitieve wereld van de fast moving consumer goods die wordt gedomineerd door de boze krachten van beursanalisten, durfkapitalisten en de wolven van Wall Street met hun opportunistische logica, korte termijn rekensommen en de onstilbare hebzucht naar koerswinst. Polman is een goede marketeer met interesse voor innovatie. Twee weken na zijn aanstelling als CEO van Unilever in september 2008 vraagt zakenbank Lehman Brothers faillissement aan en is Polman direct crisismanager. Hij werkt non-stop en slaapt al snel zo’n tien nachten per maand in een vliegtuig. En hij grijpt dit moment aan om duurzaamheid relevant te maken voor de business: ‘Doing good by doing well’.” Als langetermijnstrategie om overeind te blijven in een wereld die in toenemende mate vluchtig, onzeker, complex en dubbelzinnig is. Globalisering betekent niet zozeer dat er nu één grote markt is. Het betekent vooral dat er maar één wereld is. Volgens Polman is de groene benadering van de economie het businessmodel van de toekomst. Op de vraag van McKinsey consultants wat zijn belangrijkste les is, antwoordt Polman: “Je moet purpose gedreven zijn, vanuit duidelijke waarden werken. Als jouw persoonlijke waarden samenvallen met de waarden van het bedrijf, dan zal je op de lange termijn succesvoller zijn. Als dat niet het geval is, dan ben je een acteur als je naar je werk gaat.”
Paul Polman liep te ver voor zijn troepen uit. Dat was een grote inschattingsfout. Volgens Jeroen Smit is hij echter geen Don Quichotte, maar een moedige pionier. “Naarmate mensen de pijn als burger steeds sterker voelen, zullen ze als consumenten andere keuzes gaan maken. Zo zal het op korte termijn gerichte economische dier in ons als het ware worden getemd omdat duidelijk wordt dat vrijheid en verantwoordelijkheid twee kanten van dezelfde medaille zijn. Niemand kan succesvol zijn in een wereld die faalt”, aldus Smit.
De deelnemers aan de masterclass lijken hem gelijk te geven. 81% is het eens met Paul Polman dat niemand als acteur naar zijn of haar werk zou moeten gaan. En 77% deelt zijn mening dat een goede leider een plan voor 2030 maakt. Lees het grote gevecht en begrijp het eenzame gelijk van Polman. Wees geen acteur, maak dat plan 2030!
Rob Meesen