Toen aan miljardair Jean Paul Getty ooit gevraagd werd naar zijn succesformule, antwoorde hij: “Vroeg opstaan, hard werken en je zult olie vinden.” Getty was een industrieel en oliemagnaat, maar ook in het MKB gaat deze redenatie op. Dat heb ik onder andere geleerd van creatieve ondernemers met lef zoals Marcel Mourmans, Camille Oostwegel Sr. en Henny van der Most. Van Robert Staal had ik echter nog nooit gehoord.
Knap van dommigheid
In boekhandel Dominicanen Heerlen trok een bijzonder vormgegeven boek mijn aandacht. Er stond geen titel op de zwarte hardcover. Slechts een groot oranje vraagteken sierde de omslag. Het bleek een verrassende vondst te zijn. Het betreft de autobiografie van ondernemer Robert Staal. Hoewel hij naar eigen zeggen geen tekst kan onthouden die langer is dan zeven woorden, schreef de ongeneeslijk zieke Tukker zijn autobiografie met als titel Knap van dommigheid. In het boek vertelt de rasondernemer chronologisch en doorspekt met hilarische anekdotes zijn levensverhaal. Hoe hij als tiener begon met ondernemen, hoe hij in het pre-internettijdperk groot werd in de advertentiemarkt, hoe hij zijn bedrijf dat €200.000 waard was voor €2.000.000 verkocht aan het beursgenoteerde bedrijf Wegener, hoe hij een financiering van een miljoen in korte tijd ophaalde, hoe hij zonder een cent te betalen hoofdsponsor van een Europees topteam werd en hoe hij een succesvolle businessclub runde. Maar hij is ook open en oprecht over zijn privéleven en zijn ziekte. De opbrengst van het boek (met een minimum van €10.000) gaat naar de Johan Cruyff Foundation.
Creatief dankzij beperkingen
Mensen uit zijn omgeving roemen Staals ondernemerschap. Zo wordt beweerd dat hij in staat is mensen hun eigen vuilnis te laten terugkopen. Ook zou hij overal dwarsverbanden en mogelijkheden zien om geld te verdienen. Dat staaf hij persoonlijk met de vele voorbeelden in zijn boek. Daaruit blijkt ook dat Staal weliswaar een taalkundige beperking heeft, maar heel goed commercieel kan rekenen. Net als Henny van de der Most heeft hij geen schooldiploma’s gehaald, maar wel een aangeboren intuïtie om te zien wat iedereen ziet en te denken wat niemand denkt. Met Marcel Mourmans heeft hij gemeenschappelijk dat hij klein begonnen is, maar door groots te denken alsmaar groter groeide. Staal heeft niets cadeau gekregen. Net als Camille Oostwegel Sr. heeft hij alles moeten bevechten. En die eigenschappen maakten uiteindelijk hét verschil.
A + B = C
De school van het leven moet je voorwaarts leven en achterwaarts begrijpen. Robert Staal heeft gaandeweg zijn eigen succesformule ontdekt. Knap van dommigheid (C) is de resultante van weten wat je beperkingen zijn (A) + van dit nadeel een voordeel maken (B). Je kunt ook zeggen, in de geest van Getty, dat hij door zijn wakkere geest en harde werken olie vond.