Begin 2020 gaf de commissie Regulering van Werk (Commissie Borstlap) in haar eindrapport antwoord op de vraag ‘In wat voor een land willen wij werken?’. Met het huidige systeem kan onze economische en sociale vooruitgang niet worden gewaarborgd, luidde de hoofdconclusie. De aanbevelingen worden momenteel door Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Karien Van Gennip verwerkt in een aantal wetsvoorstellen die moeten leiden tot meer zekerheid voor werknemers en meer wendbaarheid.
Ontslagvrije samenleving
Marjolein ten Hoonte is directeur Arbeidsmarkt en Sociale Impact bij Randstad Groep Nederland. De problemen op de arbeidsmarkt stapelen zich volgens haar op. Er is een ongekende structurele krapte op de arbeidsmarkt, terwijl een grote groep thuiszit zonder werk. Een paar honderdduizend mensen werken wel, maar leven toch in armoede. Om productief te blijven, zouden we ons continu moeten laten bij- en omscholen, toch doen we het niet genoeg. Zij pleit voor een ontslagvrije samenleving met werk en zekerheid voor iedereen.
Complex ecosysteem
Ten Hoontes uitstekende boek onderscheidt zich op meerdere manieren. Ze levert een goede historische verklaring van de huidige problematiek. Dankzij de onderzoeks-fabriek van haar werkgever gebruikt zij bij de onderbouwing van haar analyse en visie sterke data over heden en toekomst van de arbeidsmarkt. Maar bovenal schets haar betoog een betere WERKelijkheid die mogelijk is als we onze traditionele gedachten over de inrichting van de arbeidsmarkt in een ander licht zien. Volgens Ten Hoonte is de arbeidsmarkt een complex ecosysteem in plaats van een klassieke markt. De spelregels rond werk die in de vorige eeuw goed werkten, werken steeds minder goed en leiden tot ongelijkheden en uitsluiting. We moeten volgens de visionair niet denken in banen, maar in werk: “Dit betekent dat we pensioen, arbeidsongeschiktheidsverzekering, inkomen bij verlies van werk, scholing, vakantie, verlof, ga zo maar door, los van contracten dienen te regelen, zodat ze ‘mee kunnen reizen’ met het individu. Dit zal ertoe leiden dat mensen veel gemakkelijker in beweging komen op de arbeidsmarkt, omdat ze bestaanszekerheid niet ‘achterlaten’ bij het opzeggen van een baan, maar de zekerheid als het ware met hen meereist.”
De arbeidsmarkt van de toekomst
Marjolein ten Hoonte heeft haar visie destijds ook ingebracht bij de commissie Borstlap. De voormalig topambtenaar onderschrijft de denkrichting in het voorwoord van haar boek: “De ‘meereizende zekerheid’ kan door een publiek-private arbeidsmarkt infrastructuur mogelijk gemaakt worden. Als dat lukt, dan verwijzen we werkloosheid naar de geschiedenisboeken en realiseren we wat Ten Hoonte ‘de ontslagvrije samenleving noemt. Ja, het is een vergezicht. Toch kan het experiment morgen al beginnen op de werkvloer.” Hans Borstlap spreekt op 27 juni aanstaande op de jaarconferentie van Baandomein over de arbeidsmarkt van de toekomst. We moeten het ook in Limburg namelijk even over werk hebben. Meer info: https://baandomein.nl