Sinds de lancering van ChatGPT in november vorig jaar is kunstmatige intelligentie continu in het nieuws. Waar innovatieve professionals pijlsnel concurrentievoordeel boeken door het gebruik van de slimme taalmodule, hopen de tegenstanders van deze nieuwe technologie dat de overheid met strenge regelgeving de geest weer snel terug in de fles krijgt. Deze uitersten in technologieadoptie zijn vergelijkbaar met de reacties die we zagen tijdens de opkomst van het internet eind vorige eeuw.
Vooruitgangsoptimisme
Verlangen en angst bewegen het menselijk brein. Dat geldt zeker voor nieuwe technologie. Rogers onderscheidt in zijn innovatietheorie verschillende segmenten in de technologie adoptiecyclus: de innovators (2,5%), de pioniers (13,5%), de vroege meerderheid (34%), de late meerderheid (34%) en de achterblijvers (16%). Vorige week was ik dagvoorzitter op het congres Now w’ere talking! In het uitverkochte auditorium van de High Tech Campus Eindhoven lieten driehonderd onderwijsprofessionals zich door ondernemers, schrijvers, juristen en wetenschappers uitgebreid informeren over de kansen en risico’s van kunstmatige intelligentie. Aan het begin van de dag peilde ik het vooruitgangsoptimisme in de zaal. Dat bleek hoog te zijn onder deze voorhoede van de vroege meerderheid.
Turboboost
Er zijn sinds 1956, het jaar waarin de term door John McCarthy gemunt werd, veel boeken verschenen over kunstmatige intelligentie. Maar slechts een klein deel daarvan is geschikt voor de late meerderheid in de technologie adoptiecyclus. In mei van dit jaar verscheen echter Slim, slimmer, slimst van Bennie Mols. Hij heeft sinds 2010 meer dan honderd artikelen over kunstmatige intelligentie geschreven voor uiteenlopende media en tientallen lezingen gegeven. Mols overtuigt in slechts honderd pagina’s waarom en hoe kunstmatige intelligentie de mens(heid) een turboboost kan geven. En hij nuanceert de zorgen en angsten over het ontstaan van het allesvernietigende algoritme. Het betoog van Mols zal de achterlopers overtuigen dat zij niet uit angst moeten handelen, maar uit verlangen mogen gaan bewegen. Zij hoeven hun comfortzone niet te verlaten, maar zullen tijdens het lezen die vanzelfsprekend gaan uitbreiden.
Wasmachine
Volgens Bennie Mols hebben mensen een leven, kunstmatige intelligentie niet: “Dat is een wezenlijk verschil. Hoe wij ChatGPT-achtige AI-instrumenten gaan inzetten ligt aan onszelf. Laten we ermee experimenteren, uitzoeken wat wel en niet goed werkt. Laten we vooral niet bang zijn. Ook tot deze technologie gaan we leren ons te verhouden.” Met een anekdote over de hoogleraar Hans Rosling schudt de auteur het bewustzijn van de achterlopers en achterblijvers wakker. De moeder van Hans kocht in het jaar 1950 een wasmachine. “Nou Hans, we hebben de machine geladen”, zei zijn moeder. “De machine gaat het werk doen. Dus nu kunnen wij naar de bibliotheek.” De wasmachine gaf Hans en zijn moeder de tijd om boeken te lezen. Kunstmatige intelligentie is de wasautomaat van deze tijd. Welk verlangen brengt jou in beweging?