De kabinetsformatie verloopt vooralsnog niet heel erg soepel. Het versoepelen van de coronabeperkingen daarentegen gaat de laatste weken wel als een tierelier. Mooi woord trouwens, versoepelen. Volgens het woordenboek betekent het ‘soepeler maken, losser toepassen en minder star’. Synoniemen van versoepelen zijn ‘verruimen en flexibiliseren’. Het bijhouden van het hoge tempo van versoepelen door de overheid, vereiste de nodige souplesse van werknemers en werkgevers in de horeca. Na acht maanden verplichte stilstand moesten ze pijlsnel opschalen. Zoals een baanwielrenner vanuit surplace ineens overschakelt naar spintsnelheid. Dit ging niet vanzelf, maar verliep wel heel erg soepel. Deze branche verdient een heel groot compliment. De relatief lage graad van hiërarchie was daarbij een succes bepalende factor.
Het antoniem van versoepelen is ‘beperken’. Organisaties kunnen beperkt worden door marktomstandigheden of wetgeving. Daar hebben ze weinig tot geen invloed op. Vaak beperken organisaties echter zichzelf onnodig door het hanteren van rigide structuren en systemen. Ondanks een bibliotheek vol managementliteratuur die om versoepeling schreeuwt. In 1992 schreef bestsellerauteur Tom Peters in ‘Het einde van de hiërarchie’ dat hiërarchie (rangorde) en hiërarchisch denken vernieuwingen tegenhouden. Ze zijn te traag en missen de dynamiek om adequaat te kunnen reageren op een snel veranderende wereld. Een hiërarchische organisatie is verre van soepel. Dit gebrek aan wendbaarheid en lenigheid is een strategische doodzonde in een onvoorspelbare economie en onzekere samenleving. Maar de verslaving van onze 20ste-eeuwse organisaties aan hiërarchie en bureaucratie is helaas hardnekkig. Het zal nog een tijdje duren voordat de bullshit banen van de opzichters, af-vinkers en spreadsheetfundamentalisten definitief tot het verleden behoren. Hun afscheid is echter aanstaande. De visie van Warren Bennis uit 1967 is namelijk een onderdeel van het nieuwe normaal: “Het sleutelwoord zal tijdelijk zijn; er komen adaptieve, snel veranderende tijdelijke systemen. Dit zullen taskforces zijn die worden georganiseerd rond op te lossen problemen door groepen relatieve vreemden die een uiteenlopende reeks professionele vaardigheden vertegenwoordigen. De groepen worden gerangschikt volgens een organisch in plaats van mechanisch model. Organigrammen zullen bestaan uit projectgroepen in plaats van functionele groepen. Adaptieve, probleemoplossende, tijdelijke systemen van diverse specialisten, aan elkaar gekoppeld door coördinerende en taak beoordelende specialisten in een organische stroom – dit is de vorm die geleidelijk de bureaucratie zal vervangen zoals we die kennen”.
Het merendeel van de processen in organisaties verloopt helaas niet zo soepel als het streamen van videocontent op een 4G netwerk. Interne beperkingen hebben dezelfde negatieve impact op de cashflow als nachtvorst op de sapstromen in bomen. Een wendbare organisatie laat zijn toekomst niet afhangen van rigide systemen en structuren uit het verleden. Een lenige organisatie geeft ruimte en vertrouwen aan professionals. Weg met de interne lockdowns. Het is tijd om te versoepelen.
Rob Meesen