Rob Meesen is misschien wel een van de meest belezen ondernemers in Limburg. De mede-eigenaar van TopChange leest jaarlijks tussen de 250 en 300 boeken.
De teller van zijn gelezen boeken staat inmiddels boven de 13.000. Rob heeft zelf uitgerekend dat hij aan de hand van de ‘CBS-index levensverwachting’ in dit tempo 20.000 boeken kan lezen in zijn aardse bestaan. Dat is 0,01 procent van alle boeken die ooit op deze planeet zijn uitgeven.
Wekelijks beschrijft Rob Meesen voor WijLimburg een boek dat meer dan de moeite waard is voor iedere ondernemer. “Als je een boek leest met de hersenen van iemand anders, kijk je nooit meer naar de wereld zonder dat extra perspectief.”
Winnen (Jack Welch | eerste druk 2005)
“Lezen is essentieel voor mensen die het moeras van de middelmaat willen overstijgen.” (Jim Rohn)
Op 1 maart jl. stierf John Francis (Jack) Welch op 84-jarige leeftijd. Onder het bewind van de volgens het zakenblad Forbes grootste CEO van de 20e eeuw groeide de marktwaarde van General Electric tussen 1981 en 2001 van dertien miljard dollar naar meer dan 400 miljard dollar. Onder het motto ‘repareer het, verkoop het of sluit het’ sloot ‘Neutron Jack’ in de eerste vijf jaar van zijn ijzeren regime ruim tweehonderd minder presterende bedrijfsonderdelen en ontsloeg meer dan 100.000 medewerkers. Zijn nalatenschap bevat twee biografieën, namelijk ‘Waar het om gaat’ (Straight from the gut, 2001) en ‘Winnen’ (Winning, 2005).
Zijn eerste biografie verscheen vier dagen nadat Jack Welch met pensioen ging. Het was 11 september 2001, de dag waarop de aanslag op de Twin Towers onze wereld voor altijd veranderde. Ik ontving een gesigneerd exemplaar van de derde Nederlandse druk van het boek toen ik hem op dinsdag 18 mei 2004 ontmoette. Zijn charisma was volgens verwachting verpletterend, maar zijn vriendelijke manieren stonden haaks op zijn imago als bikkelharde beslisser. Daarmee verraste hij mij, maar de verklaring hiervoor werd me snel duidelijk toen ik op de eerste pagina van het boek een anekdote uit zijn jeugd las.
Nadat Jack zijn zevende ijshockeywedstrijd op rij verloren had, smeet hij zijn hockeystick dwars over het ijs van de arena en ging hij naar de kleedkamer. Plotseling ging de deur open en marcheerde Jack’s Ierse moeder Grace binnen, een vrouw van middelbare leeftijd in een bloemetjesjurk. Ze kwam recht op Jack af en voor de ogen van zijn teamgenoten greep ze hem bij de bovenkant van zijn shirt vast en schreeuwde in zijn gezicht: “Lamlendig figuur, als je niet weet hoe je moet verliezen, zul je nooit weten hoe je moet winnen. Dan hoor je niet te spelen.” Volgens Jack had hij zijn stijl van leidinggeven, een manier om het beste uit mensen te halen, aan haar te danken. Zijn moeder schonk hem de juiste genen én de beste opvoeding. Ze was hard en agressief, warm en genereus, en scherp in het beoordelen van iemands karakter. Zij leerde hem de waarde van ergens voor knokken, het plezier van winnen en de noodzaak zich niet door een nederlaag van de wijs te laten brengen.
In zijn tweede biografie ‘Winnen’ leert Welch mensen hoe ze kunnen winnen in het bedrijfsleven door samen met zijn echtgenote, voormalig editor-in-chief van de Harvard Business Review, zijn ervaring te distilleren op drie cruciale gebieden: werken binnen een organisatie, omgaan met concurrenten en het afhandelen van zaken van leven en carrière. ‘Winnen’ vind ik een beter boek dan ‘Waar het om gaat’. Het is met meer afstand van General Electric geschreven, met meer ruimte voor zelfreflectie en met meer aandacht voor het binden, boeien en behouden van talentvolle mensen. “Het rekruteren van de juiste mensen is moeilijk. Het rekruteren van geweldige mensen is ongelooflijk moeilijk. Toch is er om te winnen niets belangrijker dan de juiste mensen in het veld brengen. Alle slimme strategieën en spitstechnologieën ter wereld zijn lang niet zo doeltreffend als je niet over geweldige mensen beschikt die ze in de praktijk kunnen brengen.”
Jack Welch trok fantastische mensen aan met behulp van het succesvolle rekruteringskader dat hij in het boek prijsgeeft. Daarnaast zijn de hoofdstukken over ‘Budgetteren’ (“Het ritueel heruitvinden), ‘Strategie’ (“De saus is het geheim”) en ‘Crisismanagement’ (“Sla de ontkenningsfase over”) briljant. Mede daarom heb ik deze biografie gekozen als ‘Ondernemersboek van de week’. Een volledige MBA in één boek van 370 pagina’s. Maar stiekem ook omdat er een apart hoofdstuk besteed wordt aan mijn persoonlijke Ikigai, namelijk ‘Verandering’ (Change).
Welch schrijft op pagina 140 van de Nederlandse uitgave (letterlijke vertaling van de Engelse versie): “Verandering is inderdaad een cruciaal element in het bedrijfsleven. Je zult moeten veranderen, bij voorkeur voordat je ertoe gedwongen wordt.” Op internet wordt dit citaat vaak ingekort tot ‘Change before you have to’, mijn lijfspreuk die al ver vóór het verschijnen van beide biografieën van Jack Welch op de visitekaartjes en website van mijn eerste bedrijf stond. Maar dan met een miniem verschil, namelijk de essentiële punt na Change: ‘Change. Before you have to.’ Niet bij voorkeur voordat je ertoe gedwongen wordt, maar altijd. Dus ook als er (nog) geen absolute noodzaak voor bestaat in de context van jouw bedrijfsmodel. Verander alles, voordat alles verandert. Verwacht altijd het onverwachte als je wil winnen. Haal de drie oude strijdrossen van iedere crisis van stal: kosten, kwaliteit en service, en breng ze tot nieuwe hoogten door iedere persoon in de organisatie duidelijk te maken wat ze zijn: middelen om te overleven.
Change. Before you have to.