Een bedrijf in hulpmiddelen voor ouderen stuurde twee adviseurs naar Barcelona om te onderzoeken of er een markt was voor de verkoop van rollators en scootmobielen. De eerste adviseur concludeerde dat er geen eer te behalen viel: “Geen enkele senior in Barcelona gebruikt hulpmiddelen”. De andere adviseur rapporteerde dat de winst voor het oprapen lag, want “geen enkele senior in Barcelona heeft hulpmiddelen.”
De stad Barcelona telt bijna twee miljoen mensen in drieënzeventig wijken die allemaal een eigen karakter hebben. Buitenlandse bezoekers kennen vooral het Barcelona van Gaudi en Messi. Maar Barcelona heeft veel meer te bieden en blinkt al eeuwenlang uit in innovatief en creatief denken. Al in 1888 en 1929 organiseerde de Catalaanse elite wereldtentoonstellingen. Het grootstedelijk gebied heeft een BBP van 177 miljard euro. De haven is de grootste van het Middellandse Zeegebied. En het aantal overnachtingen van toeristen bedraagt meer dan 8 miljoen. Ik verblijf er ieder jaar een paar weken om de dynamische stad opnieuw in mijn brein te downloaden. Op zoek naar nieuwe patronen en concepten in horeca, detailhandel, vastgoed, mobiliteit, synthetische biologie, technologie en zorg.
Charles Dickens schreef in A tale of two cities één verhaal over twee steden. In Barcelona is sprake van twee verhalen in één stad. De stranden zijn overdag bevolkt met jonge vrouwen. Ze zijn er niet om te zonnen, maar om selfies te maken in de stijl van Kim Kardashian & Co. Dromend van een leven als influencer voor de machtige marketingmachines van Instagram en TikTok. Op diezelfde snikhete stranden prijzen de hardwerkende Pakistanen cocktails, bier en stranddekens aan. Ondertussen koopt een Zweedse expat in de wijk El Borne een appartement van vijftig vierkante meter voor 500.000 euro. De straatverkoper probeert voor 5 euro rode rozen te slijten aan de hipsters op de terrassen van de veggie-restaurants. En terwijl in de haven van Barceloneta een superjacht van 114 euro miljoen aanmeert, zoekt een van de duizend dakloze immigranten een plek om te overnachten.
Wie goed kijkt, ziet overal steeds weer dezelfde twee verhalen. Zoals dat van de buitenlandse investeerders die massaal appartementen opkopen om via de verhuur te ‘werken’ aan een pensioenvoorziening. Ze delen het gemeenschappelijke dakterras van de vereniging van eigenaren met de Catalaanse senioren die er nooit komen. 20,5 procent van de inwoners van Barcelona is ouder dan 65 jaar. Ze hebben het niet breed met hun piepkleine pensioen en verblijven het liefst in de koelte. Ze lopen gebogen, maar zijn ijzersterk. Ze trekken vroeg in de ochtend, als de toeristen nog in bed liggen, een paar soepele baantjes in de zee. Hun spieren blijven bovendien krachtig omdat ze hun dagelijkse boodschappen naar hun kleine woning op de vierde verdieping van het appartementencomplex zonder lift slepen. Zonder hulp en slechts het lijf als middel. Het zijn trotse mensen die oude Catalanen. Daarom heb ik in een maand tijd niet één rollator of scootmobiel gezien. En ook geen winkel met hulpmiddelen voor senioren. Cultuur is een marktkracht.
Rob Meesen