De kracht van het tweetal

TopchangeBoeken, Boekenrubriek De Limburger

Rob Meesen is misschien wel een van de meest belezen ondernemers in Limburg. De mede-eigenaar van TopChange leest jaarlijks tussen de 250 en 300 boeken. Wekelijks beschrijft hij voor WijLimburg een ondernemersboek.

„De kleinste ondeelbare menselijke eenheid is niet één, maar twee mensen. Uit dergelijk bezielde gemeenschappen, uit de sociale wereld, ontspringt het menselijk leven. En het toneel.” (Tony Kushner)

Afgelopen week schreef Patrick Vroomen in zijn column ‘Met wie zou jij willen dubbelen?’ over het gouden duo Sam Schröder en Niels Vink. Twee rolstoeltennissers in de Quad Klasse die samen paralympisch kampioen werden in Tokio. Hoewel Sam en Niels in het enkelspel geduchte concurrenten zijn, zijn ze als duo nu al legendarisch aan het worden. Direct na de Paralympische Spelen vlogen ze door naar New York waar ze de dubbeltitel op de US Open wonnen. En afgelopen week waren ze de allerbeste tijdens het wereldkampioenschap voor landenteams in Italië. In de finale werd de VS verslagen. Sam en Niels voelen en vullen elkaar perfect aan. Net zoals John Lennon en Paul McCartney dat in de muziekwereld deden. 

In De kracht van het tweetal geeft Joshua Wolf Schenk een diepe biologische en psychologische analyse over de wederzijdse aantrekkelijkheid en machtsverhouding tussen twee individuen die samen als duo één en ondeelbaar zijn. Naast de befaamde Beatles vergeleek hij honderden creatieve paren met elkaar. Zoals Steve Jobs en Steve Wozniak, Francis Crick en James Watson, Wilbur en Orville Wright, J.R.R. Tolkien en C.S. Lewis, Tiger Woods en Steve Williams, Siegmund Freud en Carl Jung, Vincent en Theo van Gogh, Claude Monet en Pierre Auguste Renoir, Mark Zuckerberg en Sheryl Sandberg, Graham Nash en David Crosby, Sergey Brin en Larry Page, Bill Gates en Steve Balmer, Martin Luther King en Ralph Abernathy, George Balanchine en Suzanne Farrell. 

Verhalen over duo’s die ontsproten zijn aan een van de universele thema’s in de geschiedenis van de mensheid: orde en chaos. Van Apollo en Dionysius in de Griekse mythologie tot Skywalker en Han Solo in de Star Wars-saga. Twee individuen die net als yin en yang complementair zijn. De zwarte en witte delen liggen echter niet uitsluitend in elkaar verstrengeld, want ze bevatten ook elementen van elkaar. In het witte deel ligt een zwarte stip, in het zwarte deel een witte stip. Door een mix van competitie en coöperatie is zo’n duo onverslaanbaar op het hoogste prestatieniveau. 

Chemie

De mythe van het eenzame genie wordt door de auteur vervangen door de chemie die ontstaat wanneer twéé bijzondere mensen gaan samenwerken: ‘Juist de vonk die overslaat tussen twee briljante zielen die aan elkaar gewaagd zijn, zorgt voor explosies van creativiteit die de wereld kunnen veranderen’, aldus de schrijver. ‘Er is meer mogelijk. Meer intimiteit, meer creativiteit en meer kennis omtrent de elementaire waarheid dat we ons beste leven voortbrengen en ons beste leven leiden als we de ruimte tussen onszelf en anderen bestormen. De optimale afstand is geen vaste positie, maar een dans.’ Deze oneindige dans is essentieel voor verandering. Evenwicht leidt volgens Schenk namelijk niet tot optimale spanning tussen competitie en coöperatie. Niet is minder wenselijk dan dat het spel tot een einde komt.

Onafhankelijkheid vormt de kiem voor wederzijdse aantrekkelijkheid. Drummers hebben gitaristen nodig. Architecten hebben aannemers nodig. Alfa’s, bèta’s, sterren regisseurs, vloeistoffen houders, paarden jockeys, dromers doeners en aanjagers klankborden. Creativiteit ontstaat als deze koppels samenkomen en samensmelten. Het individuele leven wordt achtergelaten en een gedeelde ruimte wordt betreden. Er ontstaat een unieke neurale wifi met een grote onderlinge bandbreedte. 

Stadia

Succesvolle duo’s doorlopen daarbij zes stadia: kennismaking, versmelting, dialectiek, afstand, het oneindige spel en onderbreking. Er kan een wig ontstaan tussen duo’s. Succes of een derde persoon kunnen de aanleiding zijn. Maar zoals uit de voornoemde stadia blijkt, is er geen einde. McCartney en Lennon hadden hun samenwerking slechts onderbroken, maar nooit definitief beëindigd. Dat duo’s nooit helemaal ophouden te bestaan, zal altijd botsen met het menselijk verlangen naar een keurig afgerond slot. De cirkel hoeft echter niet altijd rond te zijn.

Het duo is de meest plooibare en de meest flexibele vorm van een (zakelijke) relatie. Creatief zijn lukt het best als je samen bent. In de epiloog geeft Joshua Wolf Schenk het welgemeende advies aan duo’s die het willen proberen om klein te beginnen. Vervolgens moet ieder van de twee individuen zijn rol spelen door te doen waar je goed in bent. En dan kan een gewoon zebrapad voor elk van ons Abbey Road worden.

Met wie zou jij dubbelen?

Rob Meesen