‘Minder vaak behandelen om tsunami aan patiënten te stoppen’ kopte het artikel in De Limburger afgelopen vrijdag. De optie ‘niet behandelen’ zou vaker op tafel moeten liggen in de spreekkamer. Het lastige daarbij is dat ziekenhuizen nu vaak betaald krijgen per behandeling.
Een ziek systeem
Op 29 juni 2020 stelde zorgeconoom Marcel Canoy bij de NOS dat er in ons zorgsysteem een belangrijke oorzaak voor vele onnodige verrichtingen is. “Verzekeraars betalen zorginstellingen per behandeling. Als je ziekenhuizen een prikkel geeft om te produceren, dan produceren ze.” IQ Healthcare van Radboudumc constateerde eind 2022 dat een kwart van de totale zorguitgaven kan worden aangemerkt als zorg die geen waarde toevoegt. Medio oktober 2023 verklaarde hoogleraar gezondheidseconomie Xander Koolman dat tientallen procenten van alle diagnostiek en operaties in het ziekenhuis nog altijd kunnen worden geschrapt. Het Zorginstituut Nederland meldt op haar website dat prostaatkanker in Nederland de meest voorkomende kankersoort bij mannen van 55 jaar en ouder is. Recent Nederlands onderzoek laat zien dat 41% van 2.500 patiënten nog intensief is doorbehandeld in de laatste 3 maanden voor hun overlijden. Dit zijn behandelingen die de levensduur niet verlengen.
De medische omerta
Dezelfde diagnose wordt telkens weer gesteld. Het zorgsysteem is ziek. Waarom blijft behandeling uit? Jim Reekers is emeritus-hoogleraar in de interventieradiologie en was 37 jaar werkzaam in het AMC. Hij doorbreekt de zieke geest die rondwaart in de ziekenhuizen. “Dit boek heb ik geschreven omdat ik besloten heb niet langer te zwijgen. Ik durf de stelling aan dat meer dan dertig procent van alle medische behandelingen niet gebaseerd is op een deugdelijke wetenschappelijke onderbouwing. In Nederland worden dagelijks heel veel operaties gedaan die simpel vervangen kunnen worden door ‘opereren zonder snijden, zoals interventieradiologie.”
Interventieradiologie
Interventieradiologie is een door de overheid niet erkend specialisme. Daarom heeft deze specialisatie geen eigen Diagnose Behandel Combinatie en draagt daarom niet bij aan het ziekenhuisbudget. Patiënten kunnen alleen maar bij de interventieradioloog komen via een verwijzing van een erkende specialisatie, zoals chirurgie. En die hebben daar geen belang bij. Er worden daarom ruim zesduizend onnodige baarmoederverwijderingen per jaar uitgevoerd. € 42 miljoen uitgaven aan onzinnige zorg en zesduizend onnodige operatie-littekens zijn een regelrechte aanklacht tegen perverse prikkels. En dit is slecht een sneeuwvlokje op de top van de zorgijsberg van € 120 miljard. De tsunami aan patiënten is een beroerd systeemprobleem!
Huiswerk
“De overheid legt de schuld bij de vergrijzing en de dure technologie, maar vergeet ondertussen dat zijzelf veel problemen heeft veroorzaakt”, aldus Reekers. In 2024 vindt in Maastricht het grootste zorginnovatiecongres van Nederland plaats. De overheid verwacht dat tienduizend zorgprofessionals het congres ICT&Health gaan bezoeken. Indien de congresorganisatie alvast het boek van Jim Reekers als huiswerk toestuurt, is er wellicht nog hoop op genezing.