Volgens Nobelprijswinnaar Richard Feynman is iemand die beweert dat hij de kwantummechanica begrijpt òf gek òf hij liegt. Tijdens het Techruption Milestone Event op de Brightlands Smart Services Campus werden onlangs use cases over onder andere Synthetic Data en Quantum Computing besproken. Met name de kwantumcomputer is een van de veelbelovende technologische ontwikkelingen die genoemd worden als we de vraag stellen ‘what happens after what comes next?’
De belofte
Een Quantum-computer is een computer waarbij de processor gebruikmaakt van de principes van de kwantummechanica. De belofte is dat deze denkende machine supersnel berekeningen kan uitvoeren die buiten het bereik van conventionele computers liggen. “In de speculatieve toekomst kunnen we met de kwantumcomputer nieuwe medicijnen, betere materialen, elektrische geleiders zonder weerstand of een motor voor interstellaire ruimteschepen ontwerpen. De meest optimistische experts hopen dat kwantumcomputers al voor 2067 al verkeerssituaties veiliger kunnen maken, vliegtuigen betrouwbaarder, spoorboekjes efficiënter en zelfrijdende auto’s beter. Welkom dus in de eeuw van het kwantum rekenen. Een eeuw waarin we volgens de optimistische voorspellingen de ware aard van de werkelijkheid met dit rekenbeest leren doorgronden, het energie- en klimaatprobleem oplossen en de meeste ziekten kunnen genezen”, aldus wetenschapsredacteur George van Hal. Hij legt in nog geen honderd pagina’s op een begrijpelijke wijze de kwantumfysica, de kwantumcomputer, het kwantuminternet en kwantumsoftware uit. Je hoeft de technologie gelukkig niet te begrijpen, want de kwantumcomputer is in de toekomst as-a-service in de Cloud beschikbaar.
Kwantumwinter
De Nederlandse kwantumwetenschapper Kouwenhoven haalde in 2012 de wereldpers met de ontdekking van het Majorana-deeltje dat als supergeleidende qubit dienst kan doen. Je kunt het gebruiken in een Kwantumcomputer, net zoals je een gewoon elektron gebruikt in een gewone computer. In 2021, gaat het opeens mis. Oud-collega’s trekken zijn research in twijfel en zijn werkgever, de TU Delft, stelt een integriteitsonderzoek in. In het Financieel Dagblad van 2 december jongstleden verscheen een interview met de inmiddels gerehabiliteerde Kouwenhoven. “In mijn werkzame leven zal ik de Kwantumcomputer niet meer meemaken. Als de kwantumrevolutie te lang duurt, gaan nieuwe studenten iets anders kiezen. Lopen financiers weg. Kunstmatige intelligentie ging wel vier keer door zo’n dal voordat het groot werd. Ik voorzie dat voor kwantum een winter aanbreekt.”
Kwantumlente?
Nature meldde twee dagen ná de uitspraak van Kouwenhoven dat IBM de eerste 1.121-qubit kwantumchip heeft ontworpen. Het equivalent van het aantal digitale bits in een klassieke computer. In Science rapporteerden natuurkundigen op 7 december 2023 dat zij individuele moleculen met behulp van lasers vast kunnen zetten waardoor ze met elkaar verstrengeld raken – een cruciaal effect voor kwantumcomputers. Krijgen we toch een kwantumlente? Feynman benadrukte dat voor een succesvolle technologie de realiteit voorrang moet krijgen op public relations. De natuur laat zich namelijk niet voor de gek houden.