Bedrijven hebben het moeilijk met de jongeren die nu op de arbeidsmarkt komen. Werkgevers ergeren zich aan onprofessionele twintigers. Alles moet leuk voor ze zijn, anders gaan ze weg. Ze vinden Generatie Z veeleisend en ook nog eens duur. Dat waren de uitkomsten van een onderzoek dat onlangs gepubliceerd werd. Nieuwe generaties verlangen naar verandering, oudere generaties verlangen naar stabiliteit. Kritiek op de instelling van een nieuwe generatie door oudere generaties is dan ook van alle tijden.
Socrates
Jos Ahlers & René Boender citeren in hun boek Socrates: “Onze jeugd heeft een sterke hang naar luxe, slechte manieren, minachting voor het gezag en geen eerbied voor ouders. Ze geven de voorkeur aan kletspraatjes in plaats van training, ze spreken hun ouders tegen, houden hun mond niet in gezelschap en tiranniseren hun leraren.” Dat oudere generaties twijfelen aan de kwaliteiten van jongere generaties is dus blijkbaar een vaste waarde. Iedere generatie is echter ook een vernieuwingsimpuls. Generatie Z (1995-2012) verlangt naar verandering. Generatie Alpha, de eerste die volledig in de 21ste eeuw geboren is, zal het zelfs gaan eisen. En oudere generaties hebben daar veel moeite mee.
Formatieve jaren
De auteurs leggen de nadruk op de impact van de formatieve jaren. “De formatieve jaren zijn de jaren waarin iemand als jongvolwassene, de wereld begint te interpreteren. Die eerste indrukken blijven de rest van iemands leven een soort fundament. De sociale, technologische en economische omstandigheden tijdens die formatieve jaren bepalen in sterke mate welke vernieuwingsimpulsen bij een bepaalde generatie behoren.” Ahlers & Boender werken de relatie tussen generatie Z en de Vierde Industriële Revolutie zeer uitvoerig uit. Gen Z, een digitale generatie die leerde om te swipen voordat ze leerde om te spreken, lijkt vooral te kiezen voor de pragmatische, ondernemende aanpak. Ze maakt optimaal gebruik van de vernetwerking van de wereld en de aanwezige technologie. Een technologische tornado van genetica, robotisering, de space race, Internet of Things, nanotechnologie, blockchain, 3D-printing en kunstmatige intelligentie.
Wijsheid
In De Limburger van vrijdag 30 juni jongstleden stond een artikel met Ad van der Bijl die tot zijn achtenzeventigste heeft doorgewerkt. Op de vraag van de interviewer wat voor advies hij als oude en wijze man heeft voor de jonge generatie, antwoordt Ad: “Als je wilt werken en geld verdienen, ga dan studeren. Dat betaalt zich uit. Ik heb in dertien vakken eindexamen gedaan op de mts. Tegenwoordig doen ze examen in zes vakken met een jojo-pakket. Ze denken met weinig opleiding veel te kunnen verdienen.” De aanbeveling om te (blijven) studeren is wat mij betreft voor iedere generatie van toepassing. Dat Van der Bijl zijn goedbedoelde advies voor de jongere generatie eindigt met scherpe kritiek op diezelfde generatie, is vooral niets nieuws onder de zon.