De kandidaat-bewindspersonen van het nieuwe kabinet presenteren zich dezer dagen in hoorzittingen aan de Tweede Kamer. De geloofsbrieven die zij vooraf stuurden om hun geschiktheid aan te tonen overtuigden echter niet. Hadden ze maar de allerbeste motivatiebrief allertijden als uitgangspunt genomen. Die werd in de vijftiende eeuw geschreven.
Fantasieloze introductie
De openingszinnen van de kandidaten zijn obligaat. Ze voelen verplicht aan. Dat begint al in de openingszinnen. “Met referte aan ons plezierige gesprek van vandaag doe ik u zoals besproken mijn motivatie ook op schrift toekomen” en “Als beoogd staatsecretaris ben ik trots en blij dat ik mij aan uw commissies mag voorstellen.” Fantasieloos en zonder plakfactor. Wellicht speelt het een rol dat de kandidaat-bewindspersonen eigenlijk al zeker zijn van hun aanstelling. Maar ik had toch de verwachting dat de aankomende bewindslieden meer werk zouden maken van hun persoonlijke motivatiebrief die voor altijd een plek krijgt in de parlementaire geschiedenis én hun politieke nalatenschap.
Pakkende positionering
Leonardo da Vinci solliciteerde in 1482 bij Ludovico Sforza, de hertog van Milaan. Zijn sollicitatiebrief als militair engineer begint met een pakkende positionering: “Nu ik voldoende verdiensten gezien heb van al diegenen die zichzelf rekenen als meesters en werkmeesters van oorlogsinstrumenten en na te hebben geconstateerd dat de uitvindingen en de prestaties van hen en hun instrumenten in geen enkel opzicht verschillen met die instrumenten die in gemeenschappelijk gebruik zijn, zal ik trachten , zonder de reputatie van anderen te schaden, om mezelf, mijn geheimen en mijn doelen te ontvouwen, Uwe Excellentie en ze vervolgens aan te bieden tot uw beschikking. Ik deel hieronder al enkele ideeën die ik effectief in werking kan zetten wanneer de tijd ervoor rijp is.”
Pretentieloos
De beoogde Minister van Economische Zaken, Dirk Beljaarts, schrijft in zijn motivatiebrief de volgende tekst: “Ik wil graag deel uitmaken van een kabinet welke – met alle beperkingen en onzekerheden over de toekomst – de Nederlandse economie wil stimuleren en ondernemers waardeert voor de belangrijke rol welke ze dagelijks vervullen in de samenleving. Ik wil daarbij graag constructief met álle partijen samenwerken in de Kamer. Ik ben dan ook benieuwd naar alle opvattingen en naar de wensen van de Kamer om daarmee aan de slag te gaan.” Op geen enkel punt in de pretentieloze brief wordt duidelijk welke resultaten deze toekomstige Eminentie beoogt na te streven voor de ondernemers en werknemers van de BV Nederland.
Concrete belofte
In zijn sollicitatiebrief focust Da Vinci zich vooral op de behoefte van zijn potentiële opdrachtgever, die zowel krijgsheer als kunstverzamelaar is. Hij somt een lijst van tien concrete punten op over de onderscheidende resultaten die hij met zijn vaardigheden voor de hertog kan realiseren. De kandidaat-bewindslieden hadden Leonardo’s brief als voorbeeld moeten nemen.