Volgens Harry Mulisch zijn sommige vragen zo goed dat het jammer zou zijn ze met een antwoord te verknoeien. Het is echter een hele kunst om een goede vraag te stellen. John Brockman bezit deze vaardigheid als geen ander. Hij stelde tussen 1998 en 2018 ieder jaar een rake vraag aan een grote groep wetenschappers en professionals uit verschillende disciplines.
De Edge-vraag
John Brockman is gespecialiseerd in wetenschappelijke literatuur. Hij is de oprichter van de Edge Foundation, een debatplatform voor denkers. Via dat platform stelde hij jaarlijks de Edge-vraag. Het begon in 1998 met de vraag ‘Welke vragen stel jij jezelf?’ en eindigde passend in 2018 met ‘Wat is de laatste vraag?’. Daartussenin zaten vragen als ‘Welke vragen zijn verdwenen?’ (2001), ‘Wat is jouw gevaarlijkste idee?’ (2006) en ‘Wat zal alles veranderen?’ (2009). Mijn meest favoriete Edge-vragen, en de antwoorden daarop, komen uit 2010 en 2015. Ze zijn beide in boekvorm uitgegeven.
De Edge-vraag van 2010
Tien jaar ná de internetbubbel, zes jaar ná de oprichting van Facebook en drie jaar ná de introductie van de iPhone, vroeg platform Edge.org in 2010 aan 151 denkers hoe het internet hun manier van denken veranderde. Anno 2025, twee jaar ná de lancering van ChatGPT is die vraag actueler dan ooit. En de antwoorden van toen, met de kennis van nu, zijn nog steeds van grote waarde in het publieke debat.
De Edge-vraag van 2015
‘Hoe denk jij over machines die kunnen denken?’ De algemene tendens in de antwoorden op deze Edge-vraag van tien jaar geleden was een genuanceerde discussie over de mogelijkheden en risico’s van AI. Hoewel er enthousiasme was over de potentiële voordelen van denkende machines, was er ook bezorgdheid over de ethische, maatschappelijke en technische uitdagingen die ze met zich meebrengen. De consensus was dat AI een krachtig instrument kan zijn, maar dat het essentieel is om zorgvuldig na te denken over hoe we deze technologie ontwikkelen en inzetten.
Het is de vraag die ons drijft
In de film The Matrix vertelt Trinity aan Neo dat alle antwoorden er al zijn en het de vraag is die ons drijft. Dat is nog een hele kunst volgens John Brockman: “Het is niet gemakkelijk om een vraag te bedenken. Ik zoek vragen die leiden tot antwoorden die we onmogelijk kunnen voorspellen. Ik wil mensen aanzetten tot gedachten die ze gewoonlijk niet hebben. Je moet een evenwicht vinden tussen het abstracte en het persoonlijke en er moet een groot aantal antwoorden mogelijk zijn. Of je moet een vraag stellen waarop je het antwoord niet weet. Een goede vraag leidt tot antwoorden die wortelen in ervaring, maar groter zijn dan alleen ervaring.”
Alle Edge-vragen zijn nog steeds beschikbaar op de website van Edge: