In 2015 ontmoette ik Frank White. Hij muntte in de jaren tachtig bij NASA The Overview Effect. Deze term slaat op de cognitieve verandering in het brein van astronauten die vanuit de ruimte voor het eerst naar onze blauwe planeet in de volstrekte duisternis van het heelal keken.
Het overview effect
Apollo 14-astronaut Edgar D. Mitchell, piloot van de maanlander in 1971, deelde zijn ervaring met het overview effect: “Je ontwikkelt plotseling een wereldbewustzijn, een oriëntatie op mensen, een intense ontevredenheid met hoe de wereld eraan toe is, en een aandrang om er iets aan te doen. Vanaf daaraf, vanaf de maan, lijkt internationale politiek zo kleinzielig. Je wilt een politicus bij het nekvel pakken, hem een kwart miljoen mijl wegsleuren en dan zeggen: Kijk daar nou, klootzak.’ Meer dan vijftig jaar later is het wellicht de moeite waard om deze wens tot uitvoering te brengen. Elon Musk kan een aantal wereldleiders gewoon een gratis ritje in zijn raket aanbieden.
Kosmisch perspectief
Neil deGrasse Tyson is een bekende astrofysicus en presentator van de TV serie Cosmos. Vanuit de onmetelijke diepten van tijd en ruimte van het kosmisch perspectief, zet deGrasse in Sterrenstof tien van de meest bediscussieerde en besproken onderwerpen van onze tijd met wetenschappelijke inzichten in een nieuw licht. Waarheid & Schoonheid, Verkenning & Ontdekking, Aarde & Maan, Conflict & Verzoening, Kans & Beloning, Vlezetariërs & Vegetariërs, Gender & Identiteit, Kleur & Ras, Wet & Orde en Lichaam & Geest. Bij het lezen van deze hoofdstukken kan én zal jij, geheel volgens de Wetten van de Waarneming van George Parker, van perspectief veranderen.
Aards perspectief
De lens van het kosmisch perspectief staat letterlijk boven alles. Het herinnert je eraan dat de aarde maar een eenzaam stofje is in een onmetelijk universum. Helaas kunnen slechts weinigen daadwerkelijk de impactvolle werking van het overview effect ervaren. Er zijn gelukkig ook aardse perspectieven die dit effect kunnen genereren. Filosoof en schrijver Govert Derix, aanwezig bij een van mijn ontmoetingen met Frank White, stelt dat wij bewoners zijn van een explosie. Tyson vult die kosmische gedachte aan. Het handelingsperspectief van de aardbewoner is een bevoorrechte positie. Hoe kostbaar het leven is kun je immers ook ervaren met beide voeten op de grond. “Levend zijn is de juiste tijd om te vieren dat je leeft – op elk moment dat je wakker bent. En waarom zou je er dan niet naar streven om de wereld tot een betere plaats te maken dan de wereld van gisteren, gewoon vanwege het voorrecht erin te leven. We mogen aan de bloemen ruiken. We mogen ons koesteren in zonsondergangen en de dageraad, en daartussenin diep in de nachthemel kijken. We mogen leven en sterven in dit fantastische universum.”