Wie at de eerste oester? 

TopchangeBoeken, Boekenrubriek De Limburger

Onze voorouders hebben het stenentijdperk niet verlaten omdat de stenen op waren, maar omdat ze durfden te experimenteren. Wie die prehistorische uitvinders waren en hoe zij tot hun innovaties kwamen is niet vastgelegd omdat de benodigde technologie daarvoor nog niet bestond. Als een dag staat voor de 300.000 jaren die sinds het ontstaan van Homo Sapiens zijn verstreken, zou de geschreven geschiedenis pas een half uur voor middernacht beginnen. In de 23,5 uur aan prehistorie die daaraan voorafgingen leefden naar schatting 1,5 miljard anonieme mensen. En onder hen bevonden zich genieën. 

Ongeletterd maar niet achterlijk

Aan de hand van inzichten uit de moderne genetica en archeologie wist Cody Cassidy zeventien personen uit het verre verleden zonder taal op te sporen. Hij gaf ze een naam en vertelt hun verhalen. Ze leefden in een wereld die ontzettend ver afstaat van onze tijd met massavoedselproductie en gespecialiseerd werk. Deze oermensen waren weliswaar ongeletterd, maar geen achterlijken. Hoe meer stappen er bij een bepaalde taak komen kijken, hoe meer werkgeheugen er nodig is om te leren, te kopiëren en kleine vernieuwingen te combineren.

Wie at de eerste oester?

Niet iedere moderne mens is dapper genoeg om zijn eerste oester te eten. Hoewel je weet dat de voedselveiligheid gegarandeerd is, moet je lef tonen bij het verorberen van deze slijmerige maaltijd die hapklaar geserveerd wordt. In 2007 vond een team van archeologen in een grottenstelsel op de Zuidkaap van Zuid-Afrika, fossiel bewijs van een 164.000 jaar oud kampement van homo sapiens. Ze ontdekten de houtskoolresten van oude kampvuren, stenen werktuigen, rood pigment en vooral open gekraakte oesterschelpen. Op 5 kilometer van de zee wel te verstaan. Hoe dapper moet het Oestermeisje, zoals Cassidy haar noemt, geweest zijn om die allereerste oester te eten, niet wetende hoe gevaarlijk dit was? Gezien de enorme hoeveelheid oesterschelpen die in de grotten zijn aangetroffen moest Oestermeisje bovendien de getijden van de zee kunnen voorspellen. Oesters komen namelijk alleen maar bloot te liggen als het getij op z’n laagst is, zodat ze 95% van de tijd niet toegankelijk waren voor prehistorische mensen. 

Zeventien genieën

De wijze waarop Cassidy het Oestermeisje en haar leefomgeving tot in detail beschrijft, brengt deze holenmens écht tot leven. En dat geldt ook voor de overige verhalen, zoals Ralph die kleding uitvond, Archie die de eerste pijl afschoot, Jean die het eerste meesterwerk schilderde, dr. Zero die de eerste operatie uitvoerde, Kay die het wiel bedacht en Anne die zeep ontdekte. Zeventien avonturiers waarvan wij het DNA dragen wisten met verbazingwekkend revolutionaire, soort-veranderende ideeën hun leven en die van toekomstige generaties te verbeteren. Zeventien genieën die hun tijd niet vooruit waren, maar de mogelijkheden van hun tijd zagen en via experimenten in de realiteit brachten.