Storytelling is een krachtig hulpmiddel voor ondernemers. In goede én in slechte tijden. Volgens prof. dr. Beatrice de Graaf kan in crisistijd een verhalende vorm van geschiedenis een handelingsperspectief bieden. In haar Huizinga-lezing 2024, die in boekvorm is verschenen, brengt zij verhalenvertellers uit de crises van het verleden tot leven.
De moeder van alle lezingen
De Huizinga-lezing is een jaarlijkse lezing in Leiden over een cultuurhistorisch of cultuurfilosofisch onderwerp. De voordracht is vernoemd naar Johan Huizinga. Beatrice de Graaf sprak over de relevantie van geschiedenis in crisistijd: “Ik zal het typisch huizingiaans thema ondergang en crisis net zo optimistisch en hoopvol te lijf gaan als de grote meester dat zelf deed.” De hoogleraar denkt dat de zeven kardinale deugden ook in onze tijd houvast kunnen bieden. Zij vormen de basis van de grondtoon van de verhalenvertellers Augustinus en Huizinga.
Twee wijze lessen
Augustinus, zag met eigen ogen het Romeinse Rijk ten onder zag gaan, maar bleef toch hoopvol. “Hoe duister de tijden ook zijn, er zal een nieuwe wereld komen. Ieder mens moet zich blijven laven aan wat moed en hoop voor die toekomst geeft”, aldus de kerkvader.
In de schaduwen van morgen (1935) schreef Huizinga: “Wij leven in een bezeten wereld. En wij weten het. Het zou voor niemand onverwacht komen, als de waanzin eensklaps uitbrak in een razernij.” En toch ziet De Graaf zijn hoopvolle grondhouding, die tussen de sombere regels doorschemert. Het is menselijk dat we blijven verwachten, voorbij het einde.
Beatrice de Graaf destilleert twee wijze lessen voor excellente storytelling uit de verhalen van Augustinus en Huizinga. Ten eerste is het belangrijk om “beeldend en spannend te vertellen. Geef er kleur, kraak en smaak aan. Het moet een esthetisch genot zijn, het verhaal zelf moet al troost en verlichting bieden. Ten tweede: bedenk een narratief dat het heden bekijkt vanuit een doorgaande lijn van verleden naar toekomst.”
Wijsheid in onwijze tijden
Govert Derix schreef in 2024 Hyperfilosofie. Het boek gaat over de zoektocht naar wijsheid in onwijze tijden. Net zoals Augustinus en Huizinga dat deden. In een column reflecteerde de filosoof op de oproep tot liefde voor de wereld van Beatrice de Graaf. De denker zet ons aan tot het omarmen van die tijdloze boodschap. Om ons te troosten en tot voorbeeld te dienen. “Luister naar een stem die van ver komt, namelijk van een wijsheid die de tijden overstijgt en juist ook daarom kan helpen in duistere tijden zin en richting te geven. Het begint met deugdelijke verhalen, verteld door mensen die uitstralen dat de zeven deugden geen sprookje zijn, maar de pijlers en het kompas van een wereld die hier en nu steeds opnieuw geboren kan worden.”
Wij zijn de tijden. Als wij goed zijn, zijn de tijden goed!